Kalorie dotyczą nas jako konsumentów. Są one jedną z pierwszych rzeczy, które sprawdzamy na etykietach żywności, aby upewnić się, czy to, co zamierzamy zjeść, jest zdrowe, czy nie. Rozumowanie jest proste: jeśli jemy więcej kalorii, łatwiej przybierzemy na wadze. Ale czy to naprawdę tak działa? W ostatnim czasie coraz częściej poruszany jest temat ujemnych kalorii, ale czym one są i jaki mają wpływ na nasz organizm, oraz o jakich produktach mowa?
Czym są ujemne kalorie?
Termin ujemne kalorie stosowany jest w odniesieniu do niektórych konkretnych produktów spożywczych, bogatych w błonnik i wodę, których zawartość kalorii jest bardzo niska. Teoretycznie, jedząc te pokarmy, zużywamy więcej energiil niż konsumujemy. Wyjaśnia to wydatek kaloryczny związany z niektórymi procesami, takimi jak żucie i trawienie, który może być wyższy niż kalorie, które spożywamy dzięki tym pokarmom.
Nie oznacza to jednak, że żywność ta redukuje energię lub że pomaga zrekompensować inne kalorie, które spożywamy. Efekt ten jest znany jako efekt termogeniczny żywności, na bardziej technicznym poziomie. Są to „ujemne” kalorie, ponieważ ich przyswajanie wiąże się z wyższym wydatkiem energetycznym niż spożycie. Ogólnie rzecz biorąc, żywność z „ujemnymi kaloriami” jest pochodzenia roślinnego, ponieważ zawiera duże ilości wody, błonnika i innych związków, które nie mają kalorii. A nawet jeśli, to w bardzo małej ilości.
Czy ujemnie kalorie redukują nadwyżkę kaloryczną?
Spożywanie tych pokarmów nie oznacza, że schudniemy (zakładając nadwyżkę kaloryczną), jak twierdzi wiele mediów i publikacji internetowych. Taki przekaz jest mylący, ponieważ sugeruje, że spożywanie tej zdrowej żywności w jakiś sposób rekompensuje przejadanie się. Spożywanie tylko tego typu pokarmów, musi być zawsze uzupełniane innymi pokarmami bogatymi w kalorie, ponieważ żywienie oparte wyłącznie na ujemnych kaloriach prowadzi do poważnych niedoborów żywieniowych. Jak zawsze, kluczem jest zbilansowana dieta.
Które pokarmy mają ujemne kalorie?
Niektóre przykłady żywności związanej z ujemnymi kaloriami to sałata, seler, bakłażan, brokuły, grejpfrut, ogórek, marchew, arbuz, cukinia i jabłka, czosnek, dynia, cebula, kalafior, szparagi, szpinak, koper włoski, burak, fasola, soczewica, cukinia
Po co więc spożywać ujemne kalorie?
Odżywianie nie jest matematyką. Nie ulega jednak wątpliwości, że aby schudnąć, musi istnieć deficyt kalorii, niemniej, jednak jeśli spożywamy więcej kalorii, niż spalamy, bilans kalorii będzie dodatni, a zatem przybierzemy na wadze.
Pomimo takiego rozumowania, odżywianie to znacznie więcej niż kalorie, które przyjmujemy. W nasze dobre samopoczucie zaangażowanych jest wiele składników odżywczych: nie tylko węglowodany, białka i tłuszcze, ale także witaminy i minerały. Te ostatnie nazywane są mikroelementami i potrzebujemy ich w mniejszych proporcjach, aby cieszyć się zdrowym życiem.
Efekt termogeniczny żywności – czy warto się nim przejmować?
Dlatego też koncepcja „ujemnych kalorii” jest od dawna teoretyzowana. Czy ujemne kalorie naprawdę istnieją i czy mają jakikolwiek sens w kontekście bilansu energetycznego? Termogeniczny efekt żywności związany z ujemnymi kaloriami pozostaje naukową ciekawostką z kilkoma praktycznymi zastosowaniami. Na przykład w świecie sportu wyczynowego ma to pewien sens. Ale dla zwykłych ludzi termogeniczny efekt żywności nie ma większego znaczenia i nie powinien nas obsesyjnie interesować. O wiele ważniejsze jest skupienie wysiłków na regularnym uprawianiu sportu i zdrowej, zbilansowanej diecie opartej.
Co odróżnia ujemne kalorie od pustych kalorii?
Puste kalorie to kalorie, które nie zawierają żadnych zdrowych składników odżywczych, takich jak złożone węglowodany, błonnik, białko lub wysokiej jakości tłuszcze, ani witamin lub minerałów. Są to kalorie dostarczane przez żywność o niskiej jakości odżywczej, – mowa na przykład o ciastkach, słodkich płatkach zbożowych, czekoladach, lodach i słodkich napojach.
Jednak jednym z największych źródeł pustych kalorii jest alkohol. Każdy gram alkoholu ma aż 7 Kcal, więc jest to podobna ilość kalorii, co w przypadku tłuszczów! Jest to jeden z kolejnych powodów, dlaczego alkohol jest uważany za niezdrowy. Nie tylko pogarsza zdrowie, ale także zapewnia ogromną nadwyżkę kaloryczną. Alkohol zmieszany ze słodkimi napojami to prawdziwa bomba kaloryczna i doskonały przykład pustych kalorii.
Podsumowując
Niektóre pokarmy w praktyce mają ujemną liczbę kalorii, ponieważ wymagają tyle samo lub więcej kalorii do strawienia niż ich zawierają. Na przykład, kawałek ogórka ma 10 kcal, ale do jego przeżucia i strawienia potrzeba 15 kcal: jest to więc produkt o ujemnej kaloryczności. Tego typu jedzenie przyśpiesza metabolizm i poprawia trawienie, oraz dostarcza cennych mikroelementów. Niemniej jednak jedzenie o ujemnych kaloriach nie spala tłuszczu – jest to nic więcej niż ciekawa anegdota pod tym względem. Efekt odchudzający jest szczątkowy.
